Фатҳуллоҳ Гулен вафот этди. Эрдўған уни Туркиядаги исён ташкилотчиси сифатида айблаганди

Herkul (Гулен издошлари сайт)нинг X ижтимоий тармоғидаги саҳифасида хабар берилишича, у 20 октябр куни шифохонада жон берган. У 83 ёшда эди.

CNN Turk хабарига кўра, у Пенсилвания штатидаги клиникада даволанаётганди. Аввалроқ унга жигар етишмовчилиги, диабет, шунингдек, деменция ташхиси қўйилганди.

Гулен 1941 йилда Эрзурум вилоятида, имом оиласида туғилган.

1959 йилда унинг ўзи ҳам имомга айланган, 1960-йилларда Измир вилоятида диний воиз сифатида машҳурликка эришган.

Гулен ўша вақтда ваъз ўқиган талабалар уйлари ва чойхоналарда унинг ҳаракатига тамал тоши қўйилганди.

Туркияда «Ҳизмет» (кейинроқ Эрдўған унга FETO деб ном берган) деб ном олган гуленчилар ҳаракати бағрикенг исломни тарғиб қилади ва таълим, эркин бозор ва турли динлар ўртасидаги ўзаро муносабатларга урғу беради.

Гуленнинг расмий сайтида айтилишича, у асос солган ҳаракат шаклланаётган «Европа исломи»нинг бир қисми бўлган. Гулен зўравонлик, террор ва худкушлар ҳужумига қарши чиққан, шунингдек, мусулмон оламининг АҚШдаги 11 сентябр воқеаларини қоралаб чиққан илк илоҳиётчиси бўлган.

«Ҳизмет»нинг энг кўзга кўринган фаолият шакли — Туркияда ҳамда хорижда мактаблар ва университетлар ташкил этиш ва бошқаришдир.

Гулен узоқ вақтгача Туркиядаги таъсир даражаси бўйича Эрдўғандан кейинги иккинчи одам саналган.

Ўтмишда улар сафдош бўлишган, аммо кейин уларнинг йўли айрилган.

2013 йилда Эрдўғанга яқин бўлган кўплаб кишилар коррупцияда айбланганди.

Ўшанда кўпчилик бу айбловлар ортида «Ҳизмет» аъзолари бўлган полициячилар ҳамда прокурорлар турганини тахмин қилганди.

2014 йилда Туркия ҳукумати «Ҳизмет»ни террорчилик ташкилоти деб эълон қилди, Гулен қидирувга берилди.

Бу вақтга келиб воиз АҚШда яшарди: Гулен океанортига 1999 йилда даволаниш учун йўл олган ва шундан кейин Туркияга қайтмаган.

2016 йил 15-16 июл кунларида Туркияда давлат тўнтаришига уриниш амалга оширилганди. Ўшанда Туркия президенти таътилда эканида ҳарбийлар Анқара, Истанбул ва бошқа катта шаҳарларда стратегик муҳим объектларни эгаллаб олишга ҳаракат қилади. Хусусан, фитначилар F-16 қирувчилари жойлашган авиабазани ўз назоратига олиб, ушбу самолётлар билан парламент биносини ўққа тутганди.

Икки кунлик тўқнашувлар оқибатида Туркияда 250 дан ортиқ киши ҳалок бўлган, икки мингдан ортиқ киши яраланган. 

Эрдўған Гуленни исённи ташкиллаштиришда айблаган, аммо воиз бунга алоқадорлигини рад этган.

Шундан кейин бутун мамлакат бўйлаб Гуленнинг тарафдорларини таъқиб қилиш бошланади: 150 мингдан ортиқ киши (жумладан, ўқитувчилар, полициячилар, журналистлар) ўз лавозимларидан бўшатилади ёки четлаштирилади, 77 мингдан ортиқ киши ҳибсга олинади. 300 дан ортиқ киши ҳокимиятни эгаллашга уриниш ва президент ҳаётига суиқасд уюштириш каби айбловлар билан умрбод қамоқ жазосига маҳкум этилади.

Гуленга алоқадор бўлган компаниялар ва нашрлар давлат назорати остига ўтади ёки ўз фаолиятини тўхтатади.