“Каримов банкирларни қўрқитиш учун куч тузилмаларини чақирган эди” — Рустам Аҳмедов конвертация ёпилганидан кейинги коррупция ҳақида

Ўзбекистоннинг биринчи мудофаа вазири, 1991–1997 йилларда Мудофаа вазирлигини бошқарган генерал-полковник Рустам Аҳмедов Alter Ego лойиҳасига берган интервюсида 1990-йилларда валюта конвертациясининг ёпилиши ҳақидаги саволга жавоб берди.

Аҳмедовнинг сўзларига кўра, биринчи президент Ислом Каримов бозор иқтисодиётидан четга чиқиб кетган.

“Каримовда тартибга солинадиган иқтисодиёт бўлиши керак деган стратегия бор эди. Лекин иқтисодиётни кучли билан назорат қилиб бўлмайди. Бозор муносабатларими – демак, ҳамма нарса қўйиб юборилиши керак. Лекин у қўйиб юбормади. Шунинг учун ҳам конвертацияни ушлаб турдик”, – деди у.

Истеъфодаги генерал конвертациянинг ёпиқлигида коррупция омили ҳам бўлганини айтди.

“Коррупция элементи ҳам бор. Эсимда, тор доирада йиғилиш бўлганди, Каримов бизни, куч тузилмаларини банкирларни қўрқитиб қўйиш учун чақирган эди. Прокуратура, МХХ [ва бошқа куч тузилмалари]дан ташқари, молия вазири, Марказий банк, Миллий банк раҳбарлари ҳам бор эди.

Якунда шундай бўлди: ҳар куни банкларнинг айирбошлаш шохобчаларига одамларга сотиш учун валюта бериларди. Паспортингизни бериб, валюта айирбошлайсиз. Лекин улар нима қилишди? Пулни ўзларининг одамларига тарқатишди. Халққа эмас, ўзиникиларга.

Президент эса, ёдимда, Азимовга (1991-1998 йилларда Миллий банк раиси, 1998 йилдан молия вазири – таҳр.), Марказий банкка жиддий танбеҳ бера бошлаганди: “Нималар қиляпсизлар? Мени нима қилаётганларингни кўрмайдиган кўр деб ўйлаяпсизларми? Кимларга конвертация қилиб беряпсизлар? Ўзларингникига, халққа эмас”.

Шунинг учун ҳам, халқ норози эди. Бизда мана шундай пайтлар бўлган. Валюта етишмаслиги шу каби ҳар хил резонансларга олиб келган”, – деди Рустам Аҳмедов.

Маълумот учун, 82 ёшли Рустам Аҳмедов 1991 йил 6 сентябрдан 1997 йил 29 сентябргача Ўзбекистон мудофаа вазири, 1997–2000 йилларда фавқулодда вазиятлар вазири бўлиб ишлаган.

Аввалроқ, 1990-1999 йилларда Ўзбекистон президенти девонида ишлаган ёзувчи Мурод Муҳаммад Дўст конвертациянинг ёпилиши биринчи президент даврида қилинган “энг катта хато” бўлганини айтганди. “Шунинг атрофида юзта оила бой бўлиб олди, миллиардерлар пайдо бўлди”, деганди у.