Уиткофф Трампнинг ултиматуми тугаши арафасида Москвага келди

АҚШ президентининг махсус вакили Стив Уиткофф Москвага учиб келди ва Путин билан учрашди – бу Доналд Трампнинг Украинадаги сулҳ бўйича ултиматуми муддати тугашига икки кун қолганида рўй берди. Бир кун аввал Ғарб нашрлари Путин ҳамон урушни давом эттиришни истаётгани, бироқ Трамп билан муносабатларни бутунлай бузишни истамаётгани ҳақида хабар берганди. Москва Уиткоффга муроса сифатида нима таклиф қилиши мумкин?

Уиткоффнинг самолёти чоршанба куни эрта тонгда «Внуково» аэропортига қўнди. Орадан бир соат ўтиб, ТАСС давлат агентлиги Трампнинг махсус вакили Россия тўғридан тўғри инвестициялар жамғармаси раҳбари, Россия президентининг махсус вакили Кирилл Дмитриев билан Москвадаги «Заряде» боғида сайр қилаётгани акс этган кадрларни эълон қилди.

Бу Америка президенти махсус вакилининг Москвага бешинчи ташрифи. У сўнгги бор апрел ойи охирида келиб, Владимир Путин билан учрашганди.

Уиткоффнинг Россия пойтахтига бугунги ташрифи Доналд Трампнинг Россияга қўйган ултиматуми фонида бўлиб ўтмоқда. Ўтган ой охирида Украинадаги урушни ҳал қилишда олдинга силжиш йўқлигидан ҳафсаласи пир бўлган Оқ уй раҳбари Россияга ярашувга эришиш учун 50 кун берган, кейинроқ бу муддатни 10 кунга қисқартирганди. Ушбу ултиматум муддати 8 август, жума куни тугайди.

Трамп агар шу санагача тинчлик жараёнида олдинга силжишни кўрмаса, Россия ва унинг савдо ҳамкорларига нисбатан янги санкциялар ва божлар билан таҳдид қилди.

5 август куни тушдан кейин АҚШ президенти Американинг CNBC телеканалига берган интервюсида Ҳиндистон Россия нефтини сотиб олишда давом этаётганини ҳисобга олиб, яқин 24 соат ичида Ҳиндистондан импорт божини ҳозирги 25 фоиздан сезиларли даражада оширишга ваъда берди.

Бироқ, шундан сўнг Трамп Уиткоффнинг Москвадаги музокаралари якунлари бўйича Россияга нисбатан кейинги ҳаракатлар тўғрисида қарор қабул қилишини маълум қилди. «Эртага бизда Россия билан учрашув бор. Кўрамиз, нима бўларкин», – дея қўшимча қилди у.

Financial Times манбаларига кўра, Оқ уй Россиянинг «яширин флоти»га қарши санкциялар киритиши мумкин. АҚШнинг аввалги президенти Жо Байден маъмурияти 213 та судга қарши санкциялар киритди, аммо Трамп ҳозирча бу рўйхатни кенгайтирмади.

«Бу Уиткоффнинг нима билан қайтишига боғлиқ бўлади. Агар Уиткофф қуруқ қўл билан келса, Трамп дарғазаб бўлади», – деди Financial Times суҳбатдоши.

«Президент агар Путин урушни тўхтатишга рози бўлмаса, уни қаттиқ санкциялар кутаётганини аниқ айтди. Биз тафсилотлар ҳақида гапиришда президентдан олдинга ўтиб кетмаймиз», – дея вазиятга изоҳ берди Оқ уй матбуот котиби ўринбосари Анна Келли.

Россия нима таклиф этиши мумкин?

Путин ва унинг матбуот котиби Дмитрий Песковнинг оммавий риторикаси Трамп ултиматум эълон қилганидан бери умуман ўзгармади. Кремл ҳамон «можаро сабабларини бартараф этиш»ни талаб қилмоқда.

Бундан ташқари, Reuters’нинг Кремлдаги муҳокамалардан хабардор уч манбасига кўра, Путин АҚШнинг навбатдаги санкциялари Россияга қарши жорий этилган бир қатор иқтисодий чекловлардан кейин унинг иқтисодиётига жиддий таъсир кўрсатиши мумкинлигига шубҳа билан қарамоқда.

Россия етакчиси Трампни ғазаблантирмоқчи эмас ва у Вашингтон ва Ғарб билан муносабатларни яхшилаш имкониятини қўлдан бой бераётганини тушунади, аммо унинг ҳарбий мақсадлари муҳимроқ, деди агентликнинг икки манбаси.

Кремл Уиткоффдан Трампнинг янги санкцияларидан қочиш учун сўнгги умидсиз уриниш сифатида Москвага келишни сўради, деб ёзади CNN. Бу ташриф Трамп билан келишувга эришиш учун сўнгги имкониятдир, аммо муваффақиятга умид йўқ, деб ёзди Bloomberg.

Ушбу музокараларда Москванинг эҳтимолий таклифларидан бири ҳавода сулҳ тузиш бўлиши мумкин – лекин ерда эмас, агар Украина ҳам бунга рози бўлса, деди агентликка хабардор манбалардан бири.

Россия нефтни қайта ишлаш заводларига дрон ҳужумлари фонида бундай мораторий Россия учун жуда «ўз вақтида» бўлар эди, дея таъкидлайди The Bell нашри.