Глобал қочқинлар сони 2011 йилдан бери биринчи марта камайди – БМТ

Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Қочқинлар бўйича Олий комиссарлиги (UNHCR) ўзининг йиллик ҳисоботида халқаро қочқинлар сони 13 йил ичида биринчи марта камайганини эълон қилди. 2024 йилда уларнинг сони 36,8 миллион бўлди, бу олдинги йилга нисбатан 559 минг кишига кам. Таъкидланишича, статистик маълумотларга БМТ алоҳида агентлиги – UNRWA масъул бўлган 5,9 миллион фаластинлик қочқин кирмайди.

Қайд этилишича, 2002 йилдан бери биринчи марта 9,8 миллионга яқин киши ўз минтақалари ёки мамлакатларига қайтган (жумладан, 1,6 миллион қочқин ва 8,2 миллион ички кўчирилганлар) – булар Сурия, Жанубий Судан, Афғонистон ва Украина фуқароларидир.

Бироқ ҳисоботда таъкидланишича, бу қайтишлар кўпинча қочқинларнинг ватани хавфсиз бўлгани учун эмас, балки уларни қабул қилган мамлакатдаги гуманитар вазият ёмонлашгани учун содир бўлган.

Шу билан бирга, можаролар, репрессиялар, зўравонликлар ва инсон ҳуқуқлари бузилиши туфайли уйини тарк этишга мажбур бўлганлар сони 123,2 миллион кишига етди – бу рекорд.

Улар орасида:

- 73,5 миллион ички кўчирилганлар (қочиб кетишга мажбур бўлган ёки ўз мамлакатининг бир минтақасидан бошқа ҳудудга мажбуран кўчирилган);

- 31 миллион — БМТ Қочқинлар бўйича Олий комиссарлиги мандати остидаги қочқинлар;

- 5,9 миллион — UNRWA мандати остидаги фаластинлик қочқинлар;

- 8,4 миллион - бошпана изловчилар;

- 5,9 миллион - халқаро ҳимояга мурожаат қилган бошқа одамлар.

2024 йил биринчи ярмида бошпана сўралган янги аризалар энг кўп Қўшма Штатларда берилган — 729 минг. Иккинчи ўринда Германия – 229,8 минг киши, Миср, Канада ва Испания учинчи ўринда. Шу билан бирга, халқаро ҳимояга муҳтожларнинг 73 фоизи паст ва ўрта даромадли мамлакатларда яшайди.

Аҳоли жон бошига энг кўп қочқинлар Ливанда рўйхатга олинган, бу ерда ҳар саккизинчи киши шундай мақомга эга. Энг кўп одам Сурия (6 миллион), Афғонистон (5,8 миллион) ва Украинадан (5 миллион) қочган.