Ryutte: Kiyev NATO davlatlaridan harbiy yordamga ishonishi mumkin

AQSh prezidenti Donald Trampning tinch kelishuvga erishish borasidagi sa’y-harakatlariga qaramay, Ukraina NATO davlatlaridan keyingi harbiy yordamga umid qilishi mumkin. Bu haqda 23 iyun, dushanba kuni Shimoliy Atlantika alyansi bosh kotibi Mark Ryutte NATOning Haagadagi sammiti boshlanishi oldidan o‘tkazilgan matbuot anjumanida ma’lum qildi. Bu yil ittifoqchilar Kiyevga xavfsizlik sohasida taxminan 35 milliard yevro miqdoridagi yordam haqida va’da berdi, deya eslatadi Ryutte.

O‘tgan yili Kiyevning ittifoqchilari Vashingtondagi sammitda 40 milliard yevro ajratishga va’da berganidan so‘ng, bu maqsadlar uchun 50 milliard yevroga yaqin mablag‘ jalb qildi, deya ta’kidladi dpa agentligi. Unga ko‘ra, Haagadagi sammit deklaratsiyasini tayyorlash chog‘ida Qo‘shma Shtatlar bu safar ittifoqchilar yakuniy kommyunikeda Ukrainaga havolalarni cheklashni talab qilgan.

Avvalroq Kanadaning Kananaskis shahrida bo‘lib o‘tgan G7 («Yettilik guruhi») yig‘ilishidagi ishtirokini zudlik bilan to‘xtatgan AQSh prezidenti Donald Trampning «muddatidan oldin ketishi»ning oldini olish maqsadida NATO Haagadagi sammit ish dasturini 2,5 soatlik bir sessiyaga qisqartirdi. Bu haqda 19 iyun kuni Britaniyaning The Financial Times (FT) gazetasi uch manbaga tayanib xabar berdi. «Tramp zerikmasligi uchun shunday qaror qabul qilindi», — deyiladi gazeta.

Sessiyada, jumladan, bosh kotib Mark Ryuttening 2030 yilga borib blokka a’zo davlatlarning harbiy xarajatlarini YaIMning 3,5 foizigacha oshirish, shu bilan birga tegishli sohalarga, jumladan, infratuzilma va kiberxavfsizlikka 1,5 foiz sarmoya kiritish taklifi muhokama qilinadi.

Ispaniya va boshqa oz sonli davlatlar hozirda bu rejalarga qarshi. Madrid mudofaa xarajatlarining bunchalik keskin oshishi Ispaniyaning ijtimoiy ta’minot xarajatlarini saqlab qolish qobiliyatini xavf ostiga qo‘yishidan xavotirda.

«Umid qilamanki, Tramp yaqinda Kanadada bo‘lib o‘tgan G7 yig‘ilishida bo‘lgani kabi sammitni erta tark etmaydi», dedi NATO bosh kotibining sobiq o‘rinbosari Jyeymi Shi DW nashriga bergan intervyusida. «Ushbu eng yomon ssenariy alyansning ba’zi ittifoqchilarida jiddiy xavotirlarga sabab bo‘lmoqda va ular har qanday holatda ham undan qochishni xohlaydi». 

Shining so‘zlariga ko‘ra, «Tramp u yerda bo‘lishi va NATO hozir qilayotgan, Yevropa xavfsizligini ta’minlashga yordam berayotgan barcha yaxshi ishlar haqida bilishi muhim».

Yakuniy hujjatda Rossiya tahdidi haqida bir nechta iboralar bo‘ladi, dedi DW NATO manbalari, biroq AQShning Kiyev va Moskvani muzokaralar stoliga o‘tkazishga urinishlari hisobga olinsa, yangi qattiq pozitsiya ko‘zda tutilmagan.

Shi qo‘shimcha qilganidek, Ukrainaning alyansga a’zo bo‘lish istagi sammitning yakuniy deklaratsiyasida to‘liq aks etishi ehtimoli nolga teng. «Shubhasiz, Qo‘shma Shtatlar bu masalani chetga surib qo‘yishni xohlagani aniq», — dedi ekspert.