WSJ: Isroilning Eron bilan urushi Rossiya-Xitoy gaz quvuri g‘oyasini jonlantirdi

Xitoy Rossiyaga haddan tashqari energetik qaramlik bo‘yicha xavotirlarga qaramay, Rossiya tabiiy gazini to‘g‘ridan to‘g‘ri yetkazib berish uchun «Sila Sibiri - 2» gaz quvurini qurish bo‘yicha muzokaralarni qayta boshlashga tayyor. Bu haqda 25 iyun, chorshanba kuni Xitoy manbalariga tayanib The Wall Street Journal (WSJ) xabar berdi.

«Sila Sibiri - 2» gaz quvuri loyihasi narx va mulkchilik shartlari bo‘yicha bahslarda qolib ketdi», — deb yozadi gazeta Moskva va Pekin o‘rtasida bunday qurilish masalasidagi munosabatlarning fonini. Biroq Isroil va Eron o‘rtasidagi urush Xitoy rasmiylariga Yaqin Sharqdan neft va gaz yetkazib berish ishonchliligini qayta ko‘rib chiqishga sabab bo‘ldi, chunki ular bu davlatlar o‘rtasidagi «mo‘rt sulh»ga ishonmaydi, deyiladi maqolada.

WSJ tomonidan keltirilgan Rystad Energy konsalting kompaniyasi ma’lumotlariga ko‘ra, Xitoy Qatar va BAAdan suyultirilgan gaz (STG)ning taxminan 30 foizini Eron urush paytida yopish bilan tahdid qilgan Ho‘rmuz bo‘g‘ozi orqali import qiladi. «Harbiy vaziyatning beqarorligi va oldindan aytib bo‘lmasligi Xitoy rahbariyatiga quruqlik quvurlari orqali barqaror yetkazib berish geosiyosiy afzalliklarga ega ekanini ko‘rsatdi», — deya Xitoy-Rossiya munosabatlari bo‘yicha ekspert Aleksandr Gabuyevning so‘zlarini keltiradi nashr. «Rossiya bundan foyda ko‘rishi mumkin», — deydi ekspert.

WSJ manbalarining ta’kidlashicha, Pekin AQSh prezidenti Donald Tramp ma’muriyati Rossiya va Xitoy o‘rtasini «buzishga» urinayotgani fonida Moskva bilan munosabatlarini mustahkamlashdan manfaatdor va muzlatilgan quvur qurilishini qayta boshlash bu aloqalarni mustahkamlashga yordam berishi mumkin.

Bloomberg agentligining 7 may kuni xabar berishicha, Rossiya prezidenti Vladimir Putin va Xitoy rahbari Si Jinping G‘alaba kunini nishonlash uchun Si Jinpingning Moskvaga tashrifi chog‘ida «Sila Sibiri - 2» gaz quvuri qurilishini yana bir bor muhokama qilishga kelishib oldi. Putinning Xitoyni Rossiyadan har yili qo‘shimcha 50 milliard kub metr gaz sotib olishga ishontirishga bo‘lgan uzoq yillik urinishlari samarasiz bo‘ldi, ammo hozir Pekin narx bo‘yicha rozilik berishga tayyor, deya qayd etadi Bloomberg.

Shu paytgacha Xitoy hukumati gazni hali qurilmagan «Sile Sibiri - 2» orqali Rossiyaning ichki narxida sotishni talab qilgan, biroq agentlik manbalariga ko‘ra, Pekin endi Rossiyaning ichki narxi va birinchi «Sile Sibiri» quvvati orqali yetkazib beriladigan gaz uchun to‘laydigan narx o‘rtasidagi kotirovkalarni muhokama qilishga tayyor. Ushbu gaz quvuri 2019 yilda foydalanishga topshirilgan va 2024 yil dekabrigacha loyiha quvvati yiliga 38 milliard kub metrga yetgan.

Rossiya hisob-kitoblariga ko‘ra, «Sila Sibiri - 2» Rossiyaning Ukrainaga qarshi agressiv urushi boshlanishidan oldin Yevropa davlatlarini ta’minlagan Yamal konidan 50 milliard kub metr gaz yetkazib bera oladi. Rejalarga ko‘ra, yangi gaz quvuri Mo‘g‘uliston orqali Xitoyga o‘tishi kerak. Biroq, Bloomberg manbalariga ko‘ra, Pekin birinchi «Sila Sibiri»da bo‘lgani kabi Rossiyadan Xitoyga to‘g‘ridan to‘g‘ri yo‘nalishni talab qilmoqda.